Snelheid op de snelweg
Zonder rijles een rondje zonder schade rond de kerk en je had je rijbewijs. Zo ging dat in de jaren ’30 toen mijn vader zijn rijbewijs ‘kreeg’.
Hij mocht tot mijn grote verbazing met die ‘voorbereiding’ ook rijden in autobussen en vrachtwagens en deed dat voor de grap een keer toen ik een jaar of 12 was. Het wegverkeer was heel wat anders dan nu. Elke gemeente kon op bepaalde stukken weg de maximum snelheid bepalen. Een landelijke maximum snelheid voor een bepaald wegtype bestaat pas serieus sinds 1957: met een besluit om een maximum snelheid van 50 km/uur in te stellen voor wegen in een bebouwde kom. In die tijd speelde het milieu nog geen rol, de veiligheid wel. Er waren in 1957 ruim 1600 verkeersdoden.
De wegen waren heerlijk rustig en veilig. Je kon er rolschaatsen, wandelen fietsen en steppen.
Pas in 1974 komen daar landelijke maximum snelheidslimieten bij voor de autoweg 100 km/uur en voor andere wegen buiten de bebouwde kom van 80 km/uur. De veiligheid speelde weer een rol. Het aantal verkeersdoden was opgelopen tot ongeveer 3300. Maar een andere overweging om de maximumsnelheid op 100 te zetten (de auto’s konden meestal een stuk sneller) was dat de wereld in een energiecrisis was beland. Politieke verwikkelingen zorgden ervoor dat de olieproducerende landen in de Arabische wereld in 1973 de oliekraan deels dicht draaiden en langzamerhand begon door te dringen (Club van Rome, 1972) dat het gebruik van fossiele brandstoffen eindig was en veel narigheid aanrichtte. Een maximum snelheid van 100 zorgde er voor dat het verbruik van benzinemotoren ‘binnen de perken’ bleef. Najaar en winter 1973-74 was overigens de tijd dat er 10 autoloze zondagen werden afgekondigd en dat er distributiebonnen voor benzine werden verspreid. De wegen waren heerlijk rustig en veilig. Je kon er rolschaatsen, wandelen fietsen en steppen. Het enige gemotoriseerde vervoer dat er was, was het openbaar vervoer, taxi’s en hulpdiensten.
In 1988 -klimaatverandering was toen nog geen onderwerp- verhoogt de regering onder politieke druk de maximumsnelheid naar 120 en nog maar 8 jaar geleden in 2012 gaat onder nog meer politieke druk de maximum snelheid op de snelweg naar 130 km/uur. Inmiddels waren de milieu- en klimaateffecten allang bekend, maar de regeringspartijen wilden een politieke daad stellen en de hardrijders onder de kiezers tevreden stellen. Van een vooruitziende blik kun je de regering Rutte 1 op dit onderwerp niet betichten. Waarschijnlijk was de titel van het regeerakkoord "Vrijheid en verantwoordelijkheid" sarcastisch bedoeld.
Nog maar 8 jaar geleden in 2012 gaat onder nog meer politieke druk de maximum snelheid op de snelweg naar 130 km/uur.
Voor de groep die toen ineens mocht racen schijnt het een hard gelag te zijn dat de snelheidslimiet per half maart 2020 op goede gronden -minder broeikasgas, minder stikstofuitstoot en daardoor ruimte voor nuttiger sectoren van de samenleving- wordt teruggeschroefd. Ach, arme hardrijder, weet dat een auto in 1923 niet harder mocht dan 20.