Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem

U moet Javascript inschakelen om deze website te bezoeken.

Hoort Adele thuis in een museum?

Wat hoort thuis in een museum? Kunst? Moet deze kunst mooi of knap gemaakt zijn? Wat als het gaat om spullen die zijn gebruikt in het dagelijks leven? Moeten ze uniek zijn of juist heel gewoon? Moet het voorwerp op het punt staan om te verdwijnen, of mogen ook de spullen van ‘nu’ worden verzameld? Moeten we weten hoe het voorwerp is gebruikt, of moet het voor zich spreken? Moet het voor altijd worden bewaard? Dat zijn vragen waar musea dagelijks mee te maken hebben.

Een misschien wel opmerkelijk voorwerp in de verzameling van het Nederlands Openluchtmuseum is een cd van de Engelse zangeres Adele, het album 21 uit 2011. Het gaat hier niet om een cd’tje dat af en toe bij het museum op kantoor wordt gedraaid, maar om een museaal object, opgenomen in Nederlandse rijkscollectie. Het museum heeft de taak om dit object te behouden voor de samenleving, net zoals de gebouwen, boerenwagens, meubels, kleding en draaiorgels die zich in de collectie bevinden.

21 is het tweede studioalbum van Adele met wereldhits als Rolling in the Deep, Set Fire to the Rain en Someone Like You. Het is wereldwijd meer dan 30 miljoen keer over de toonbank gegaan, waarmee het een van de bestverkochte albums aller tijden is. In Nederland is het twee jaar achter elkaar het bestverkochte album, in 2011 en 2012. Ook creatief is 21 een succes te noemen: de recensies zijn veelal lovend en Adele verovert verschillende prijzen, waaronder twee Grammy Awards.

Hoe komt zo’n cd nou in de verzameling van het Nederlands Openluchtmuseum terecht? In 2012 vraagt het museum aan het publiek om tien voorwerpen te kiezen die volgens hen thuishoren in de museumcollectie. Uit de verschillende inzendingen worden er een aantal geselecteerd, waar bezoekers vervolgens op mogen stemmen. Het publiek komt met dingen die veel mensen in huis hebben: een koffiezetapparaat, een gourmetstel, een spaarlamp en een paar wasknijpers. Een van de winnende inzendingen is het album van Adele.

De schenkster van de cd vertelt hoe ze het album in 2012 altijd bij zich heeft om overal naar Adele te kunnen luisteren. Op een gegeven moment hoeft dat niet meer, omdat steeds meer mensen de cd zelf al in huis hebben. Overal waar je gaat, hoor je de muziek. Daarnaast vindt de schenkster het nog steeds leuk om af en toe een cd te luisteren, iets wat door de komst van muziek luisteren via het internet aan het verdwijnen is.

Wat heeft het Nederlands Openluchtmuseum nou eigenlijk opgenomen in de collectie? Is het een ‘muzikaal’ kunstwerk waarvan alleen al in Nederland een half miljoen kopieën rondzwerven en dat nog steeds nieuw te verkrijgen is? Is het een cd als geluidsdrager, iets wat op het punt staat om te verdwijnen uit veel huiskamers? Is het een herinnering van een inwoner van Nederland, gekoppeld aan een voorwerp?

Of 21 over 100 jaar naast de Nachtwacht in het Rijksmuseum hangt, moet gaan blijken. Dat in een tijd van YouTube en Spotify alle cd’s langzaam naar de zolder verdwijnen, is duidelijk. Wel zit er een verhaal achter deze cd, niet alleen van de schenkster, maar waarschijnlijk ook van vele andere mensen in Nederland die het album inmiddels grijsgedraaid hebben.

Moet het museum op zoek naar de cd’s die veel mensen in de kast hebben staan en die bewaren voor de samenleving? Moet het museum de verhalen opschrijven die mensen hebben bij de muziek van Adele? Of moet het museum sowieso vaker luisteren naar het publiek?

Bram Boerboom
Registrator